Die cast-(mô hình tĩnh - collectible model) là 1 tên gọi bao hàm tất cả các đồ chơi hay mẫu sưu tập được làm bởi phương pháp [die-casting] (phương pháp dập khuôn - nghĩa nôm na). Đồ chơi đc làm chủ yếu từ kim loại hay plastic, kim loại thường đc sử dụng là ZAMAK (hay Mazak), 1 hợp kim của kẽm và nhôm. Hầu hết các mẫu mô hình tĩnh thường là mô hình của máy bay, ô tô, xe máy, tàu lửa, các trang thiết bị xây dựng (thực tế là hầu hết mọi thứ đều có thể làm mô hình tĩnh đc).

Lịch sử:
Mô hình tĩnh được sản xuất rất sớm vào thế kỷ 20 bởi 2 nhà sản xuất MeccanoDinky Toys) ở Anh và Dowst Brothers (Tootsietoys) ở Mỹ. Những mẫu mô hình đầu tiên được bày bán rất đơn giản, gồm có những chiếc xe nhỏ chỉ có chi tiết bên ngoài mà k0 có các chi tiết bên trong. Vào những ngày đầu tiên này, 1 vấn đề đặt ra là hợp kim Zamak k0 được tốt, và chính điểu đó đã làm cho những mẫu mô hình này k0 đc bền, các mô hình có thể tự gãy hoặc nứt mà k0 cần tác động bên ngoài. Và thực tế là rất khó để có thể tìm đc 1 mô hình tốt trước thế chiến thứ 2. (Lesney bắt đầu làm mô hình từ năm 1947. Sản phẩm của ông, Matchbox 1-75 series có tên như vậy vì luốn có 75 chiếc xe khác nhau được đóng gói chung vào những hộp diêm bé xíu. Món đồ chơi này dần trở nên phổ biến và Matchbox được sử dụng rộng rãi đến mức nó được coi là hình mẫu chung của mọi mô hình ô tô của bất cứ hãng sản xuất nào.

Mô hình tĩnh và thú vui sưu tập mô hình tĩnh bắt đầu phát triển vào những năm 50 của thế kỉ 20, khi mà chất lượng và độ tinh xảo đã đượng cải thiện. Chính vì thế, cũng càng ngày càng nhiều các hãng sản xuất nhảy vào mảnh đất màu mỡ này, trong đó có cả nhãn hiệu Corgi, được sản xuất bởi Mettoy- hãng thành lập năm 1956 và là tiên phong trong việc sử dụng nội thất và sử dụng nhựa trong để làm cửa sổ xe cho mô hình.

Năm 1968, Mattel giới thiệu Hot Wheels ở Mỹ, nhằm bác bỏ ý kiến hãng chỉ chú ý đến nhãn hiệu đồ chơi cho con gái (búp bê barbie) mà bỏ bê thị trường đồ chơi cho các cậu bé. Vì trông những chiếc xe toát lên 1 chuyển động nhanh nhẹn ( chúng được trang bị 1 tổ hợp các bánh xe ma sát thấp) Hot Wheels nhanh chóng kiếm lời từ việc đánh vào điểm còn thiếu này trên thị trường mô hình tĩnh, từ đó trở thành nhà cung cấp hàng đầu thế giới, thách thức với thương hiệu nổi tiếng Matchbox 1-75 series


Trong suốt những năm những năm 60, 1 vài nhà sản xuất đã bắt đầu sử dụng mô hình tĩnh xe cộ để làm công cụ quảng cáo. Ý tưởng rằng trẻ con đóng 1 vái trò khá quan trọng trong quyết định của gia đình như mua hàng hóa j đã mở ra 1 con đường mới. Thêm vào đó vào những năm 80 đã xuất hiện rất nhiều mô hình tĩnh xe cộ dành cho nhu cầu sưu tầm của người lớn, chứ k0 phải như 1 đồ chơi dành cho trẻ con. Những công ty như McDonalds, Sears Roebuck, Kodak, và Texaco cũng tham gia chế tác đồ chơi nhằm sản xuất những mẫu mang tính xúc tiến , quảng bá và luôn thể hiện nét đặc trưng của hãng như tên, logo, hay giấy phép hoạt động. 1 ví dụ sớm nhất là hãng American Airlines London bus đc sản xuất bởi Matchbox, và ý tưởng cũng đc vài hãng máy bay khác nhanh chóng làm theo.
Khoảng giữa những thập niên 70, xe tải và những chiếc xe thương mại chiếm 1 thị phần khá lớn trên thị trường. Matchbox mở đường cho xu thế với việc khai thác lại những mẫu của vài năm về trước. Hãng đã ghi điểm bằng những chiếc xe tải sống động đầy màu sắc như Coca-Cola, Colmans Mustard, hay Cerebos Salt. Hãng cũng cung cấp những sản phẩm nhằm xúc tiến cho Smiths Crisps( nhãn hiệu khoai tây) và các gian hàng của Harrod. Có một vài mẫu được sản xuất độc nhất dành riêng cho 1 vài thị trường nhanh chóng trở nên cực kì đắt giá: Arnotts BiscuitsAustralia) và Sunlight Seife (xà phòng , Đức) là những ví dụ điển hình. (Corgi đã bắt chước ý tưởng trên khi hãng này phát triển mẫu Corgi Classics vào giữa những năm 80,để sản xuất hơn 50 versions mẫu Thornycroft những năm 20. 1 số nhà sưu tập có ý xem thg` sự fát triển này chỉ như việc tập hợp màu vẽ, vì những sự rập khuôn là y hệt nhau, chỉ có sự trang trí là khác nhau. Nhưng một số nhà sưu tập khác lại tạo ra thứ mà họ gọi là “quy tắc 10 foot” khi sự thu thập những biến đổi nhỏ của cùng 1 fương tiện biểu lộ tư tưởng (cảm xúc) tuột khỏi lòng bàn tay. Ý kiến đó cho rằng, bạn k0 thể phan biệt 2 versions đó từ khoảng cách 10 feet, thì bạn k0 nên bỏ công sưu tập làm gì.
Trái ngược với sự nổi tiếng, rất nhiều nhà sản xuất đã phải phá sẳn trong những năm 80.Meccano (Dinky), Matchbox, và Corgi đều phá sản trong vòng 3 năm ngắn ngủi, chính là hệ qủa tất yếu của nền kinh tế Anh thời bấy giờ. Các nhà sản suất Anh gần như k0 thể cạnh tranh nổi trên thị trường quốc tế. Matchbox được mua lại bởi 1 tổ chức của Hongkong có tên là Universal Holdings. Vài năm sau đó(1997) Mattel mua lại Matchbox, và tất yếu là Hot Wheels và Matchbox 1-75 trở thành 2 thương hiệu anh em. Cả 2 thương hiệu trên đều hoạt động độc lập với nhau. Trong khi đó, Corgi bị thâu tóm bởi Mattel, hãng vừa chuyển trụ sở từ Swansea, Wales về Leicester, Anh và chuyển sưởng sản xuất về Trung Quốc. Khá lâu sau khi nhà máy ở Liverpool đóng cửa,Matchbox cũng mua thương hiệu Dinky Toys. Ở những dòng sản phẩm sau, ban lãnh đạo của Corgi quyết định mua lại thương hiệu Corgi Classics từ Mattel, và những thương hiệu Matchbox khác được bán cho 1 công ty Australian tên là Tyco (k0 liên quan đến dòng mô hình tàu lửa cỡ HO của Tyco, được làm bởi Mantua Metalworking ở New Jersey, USA)
Được hồi sinh từ đám tro tàn của Matchbox, Lledo- 1 công ty được sáng lập giống như Matchbox trc kia và hợp tác với Jack Odell. Odell tin tưởng rằng vẫn có thể thu được lợi nhuận từ thị trường Anh. Lledo đã tiếp quản 1 nhà máy của Matchbox ở Enfield và giới thiệu sản phẩm "Models of Days Gone" – mẫu mô hình xe cộ vào năm 1983. Những Series đầu tiên của mẫu Days Gone là làm lại những mẫu đã rất được phổ biến và ưa chuộng của những sản phẩm đời thứ nhất hay đời thứ hai của Matchbox. Những mẫu của Lledo rất được ưa chuộng bởi giới sưu tập những năm 80, nhưng đến những năm 90, hãng đã bị lu mờ bởi các hãng sản xuất khác và kết quả là năm 2002 Lledo đã bị phá sản. 1 nhánh của hãng được mua lại bởi Corgi.
Thêm vào mảng xe tải, Corgi sản xuất thêm hàng trăm versions mẫu xe bus Routemaster 1/64 trong những năm 80 và 90.Và cũng như những bộ sưu tập khác, mẫu xe này ban đầu cũng chỉ như dòng nước nhỏ, nhưng sau đó nó nhanh chóng trở thành 1 dòng sông lớn. Rất nhiều version được bán độc quyền tại hãng mà có các quảng cáo trên xe bus. Harrods, Selfridges, Gamleys, Hamleys, Army & Navy, Underwoods, and Beatties là những hãng Anh Quốc được thực hiện theo ý tưởng trên. Bên cạnh đó tập đoàn Nam Phi là 1 trong vài hãng nước ngoài cũng được làm theo cách trên.
Sau đó mẫu xe bus 1/76 cũng trở nên ưa chuộng vào những năm 80 90, do sự cạnh tranh quyết liệt giữa Corgi (the Original Omnibus Company) và Gilbow Holdings (Exclusive First Editions, hay EFE). Mô hình 1/76 cũng giống với cỡ “OO” của mô hình tầu lửa.
Đến năm 1990, NASCAR tham gia và trở thành 1 ông lớn của mô hình với cá mẫu xe đua và xe tải, được sơn màu sơn của các đội đua khác nhau.
Bên cạnh xe ô tô, xe tải, bus và các thiết bị xây dựng, mô hình hàng không và quân đội cũng rất được ưa chuộng.

Model scale:
Die cast và các model khác có nhiều loại, đây là một số loại phổ biến:
1:12 model này thường lớn khoảng 14-14 inches. chủ yếu cho người lớn, những người muốn tính chi tiết cao.Các lọai này nói chung đắt hơn nhiều so với model 1:18
1:32 đây là kích cỡ phù hợp, nó không quá to, không quá nhỏ,vào khoảng 6 inches,(more room to display collection).
1:18 đây là model lớn khoảng 7-8 inches thường dành cho người lớn
1:24 đây là size thông thường hay được bán ở các cửa hàng đồ chơi,tỷ lệ giống như tỷ lệ G của mô hình xe lửa,với tỷ lệ 1:22.5
1:43 được tạo ra chủ yếu bởi các hãng Dinky và Corgi, là lọai phổ biến cho những người sưu tập. tỷ lệ giống như tỷ
1:48 thường là mô hình máy bay để phù hợp với chất liệu dẻo. giống như tỷ lệ O của mô hình xe lửa.
1:50 thường là xe tải, xe bus,đồ dùng xây dựng,mô hình quảng cáo, xe quân sự
1:55 chỉ được dùng làm mô hình của hãng Disney Pixar, chế tạo bởi hãng Mattel.
1:60 tỷ lệ rất phổ biến trước và sau chiến tranh, một loạt mô hình xe quân sự loại này đã được chế tạo bởi hãng Dinky.
1:64 được coi là các oto của hãng Matchbox-một nhãn hiệu thuộc công ty Mattel và các oto Hot Wheels, một nhãn hiệu được công ty Mattel giới thiệu năm 1968.
1:72 được phát triển cho mô hình xe quân sự AFV.
1:76 là các mô hình xe bus chi tiết cao của Anh và xe tải, giống như của EFE và hãng Corgi.có tỷ lệ giống tỷ lệ HO của mô hình xe lửa.

Các nhà xản xuất mô hình trên thế giới:
Abrex: hãng của Czech,
Action
American Highway Legends (AHL) - see Hartoy and Tonkin
Altaya
AUTOart
BBR
Bburago - hãng sx: Italia
Bandai
Bang
Brooklin Models – mô hình thủ công 1/43 làm từ kim loại trắng(with sub-brands Lansdowne, RobEddie, U.S. Model Mint, International Police, Buick Collection 34-39)
Brookfield Collectors Guild
Buby
BuddyL
Checkered Flag Sports
Cigar Box
Classic Carlectables
CMC
Code 3
Conquest - mô hình thủ công 1/43 làm từ kim loại trắng
Conrad: hãng của Đức, chuyên sx đồ xd, xe tải và xe bus mô hình cõ 1:50
CorgiCrescent ToysCrown Premiums
Danbury Mint
Kyosho
Maisto
.....

_ Ngoài những DC thường thấy, nó thường có những DC ráp lẹ, tức là tất cả phần chính đểu xong, ngay cả decals, mình chỉ cần keo dán, hay click thẳng vào MH, hay là body chính của nó. Do đó kh nhất thiết là DC là làm từ đầu đến cuối, có những nhà sản xuất nghỉ là người chơi không có giờ do đó nó làm những phần chính, có lẽ là đắt hơn là tự mua về ráp , nhưng thời gian không cho phép

Nói chung là 1/72 DC khá đắt, lợi điểm là chỉnh chu phần chính, nhưng chi tiết thì quá ẹ, cũng tùy nhà SX, chỉ là người chơi có chịu bỏ công sức ra thôi như làm cũ ... rẻ đường mương, quẹt bột mig ... và lợi đó là thời gian, vì tây mỹ họ khó chịu khi bỏ thời gian vào một cái gì đó trừ khi đem lợi lâu dài và chính đán, như nghiên cứu khoa học, còn chơi bác sẽ thấy là nó bán ra khi nào hết thích và bán rẻ mạt .. do đó mới có chuyện bán nguyên lô, ôm trọn gói...

Trích theo lời một thành viên chuyên chơi DC trong VNH!